Stalen bandtracks worden vervangen door rubber

Bij midlife update aan infanterievoertuig CV90

Het infanterievoertuig CV90 van de Nederlandse Koninklijke Landmacht ondergaat momenteel zijn Midlife Update. Hierbij wordt onderhoud uitgevoerd en worden ook verbeteringen en aanvullingen gedaan om het voertuig tot 2040 in bedrijf te houden. Dit betekent onder andere dat er veel nieuwe en zware apparatuur wordt geplaatst, waardoor het voertuig te zwaar dreigde te worden. Daarom is er in het voortraject een oplossing bedacht om het gewicht binnen de specificaties te houden: het vervangen van de oorspronkelijke stalen tracks door rubberen uitvoeringen.

Midlife update

Begin oktober werd tijdens een 'uitrolceremonie' het eerste opgewaardeerde CV90 infanteriegevechtsvoertuig (IFV) voor de vloot van de Koninklijke Landmacht onthuld. Dit gebeurde in de fabriek van BAE Systems Hägglunds in Zweden. Dit bedrijf ontwikkelde en bouwde de CV90 en sloot in 2021 een overeenkomst met de Nederlandse Defensie Materieel Organisatie (DMO) voor een Midlife Update (MLU) van de vloot van 123 CV90's van de Koninklijke Landmacht.

Deze MLU betreft een grote modificatie ongeveer halverwege de levensduur van het voertuig en is bedoeld om het voertuig tot het einde van de technische levensduur (2040) operationeel te houden. Voor de CV90 betekent dit dat de capaciteiten van de voertuigen verder worden verbeterd en dat er ook wordt gewerkt aan de ergonomische eigenschappen.

Wat is een CV90?
De CV90 wordt ingezet om militairen van en naar het front brengen. Daarnaast kan het infanteriegevechtsvoertuig ook actief deelnemen aan het gevecht. Het voertuig biedt met een lengte van bijna 6,5 meter en een breedte van ruim 3 meter ruimte aan tien mensen, onder wie zeven bewapende infanteristen.

In het kader van bescherming en mobiliteit is de CV90 uitgerust met moderne, digitale informatiesystemen en een elektronisch regel- en besturingssysteem. Maar ook mechanisch zijn de nodige maatregelen getroffen. Zo is de basisconstructie van gelaagd pantserstaal, dat een hoge hardheid heeft. De binnenkant is bekleed met een scherfwerend materiaal om de effecten van een inslaande granaat (scherven en gesmolten metaal) te minimaliseren. Voorts is bij het pantser zoveel mogelijk gewerkt met opbouwpantserpakketten, wat een bijdrage levert aan de bescherming van het voertuig. De DMO is verantwoordelijk voor de MLU.

Te zwaar

Technisch gezien is de toekomstige verbeterde versie van de voertuigen uitgerust met verschillende systemen, zoals een Active Protection System (APS), een Anti-Tank Guided Missile (ATGM) en een nieuw Electro-Optic Aiming System (EOPS) dat extra 'situational awareness' biedt. De voertuigen omvatten ook een verbeterd digitaal netwerk van de vierde generatie, met ingebouwde en robuustere cyberbeveiliging om ook de elektronica toekomstbestendig te maken.

Meer dan twintig Nederlandse bedrijven zijn betrokken bij de leveringsketen voor het MLU-programma en leveren mechanische en elektrische componenten aan zowel BAE Systems Hägglunds als aan de belangrijkste leveranciers van subsystemen.

"We moesten nadenken over een verantwoorde manier om het gewicht te verlagen"

Gert de Groot is projectleider bij de Afdeling Techniek van het Materieel Logistiek Commando (MatlogCo) in Leusden en maakte de voorbereidingen voor de MLU van dichtbij mee. "Bij het maken van plannen voor de MLU van de CV90 werd al snel duidelijk dat het gewicht van het voertuig behoorlijk zou toenemen", geeft hij aan.

"De nieuwe, moderne apparatuur is echter noodzakelijk om de veiligheid en inzetbaarheid te verbeteren. Daarom moesten we nadenken over een manier om het gewicht te verlagen, maar dan wel verantwoord. Bepantsering vervang je liever niet, maar het bleek wel mogelijk om de relatief zware stalen tracks te vervangen door rubberen tracks. Toch was dit een hele beslissing. Het gaat immers om een relatief groot aantal voertuigen – waaronder ook lesvoertuigen – met elk twee tracks die moeten worden aangepast. Het vervangen is bovendien een monsterklus die niet standaard is en dus extra opleiding en tijd vraagt."

Van staal naar rubber

De oorspronkelijke stalen tracks bestaan uit schakels die met pennen met elkaar zijn verbonden en gecombineerd zijn met rubber blokken aan de buitenzijde. Deze voorkomen beschadiging aan het wegdek en beperken trillingen en geluid. Een voordeel van deze stalen varianten is de modulaire opbouw: de schakels zijn eenvoudig uit te wisselen bij beschadiging, zonder dat een hele track hoeft te worden vervangen. De deelbaarheid van de track maakt een eventuele volledige wisseling relatief eenvoudig. Staal kent echter ook beperkingen, waarvan de belangrijkste liggen in het eerdergenoemde hoge gewicht, maar tevens in het relatief hoge trillings- en geluidsniveau.

Een ton minder zwaar

Deze nadelen zijn te ondervangen door het staal te vervangen door Composite Rubber Tracks (CRT). De eigenschappen van deze tracks worden bepaald door de langsstaalkabels, de weefselversterking, de rubberen treden en de met staal versterkte rubberen geleidingsogen. Het systeem omvat verder scheidbare aandrijftandwielen en eveneens scheidbare geleiderollen en een speciale kettingspanner.

Door te kiezen voor dit materiaal wordt per CV9035NL een ton aan gewicht bespaard ten opzichte van de stalen tracks. Daarnaast neemt het geluidsniveau met 10 dB af, wat gunstig is voor het welzijn en de communicatiemogelijkheden van de militairen in het voertuig. Ook het trillingsniveau – dat tot 65% lager ligt – levert ergonomische voordelen op en heeft een gunstige invloed op de levensduur van de elektronica en de waarnemings- en richtmiddelen aan boord. Dit leidt dan weer tot een lagere onderhoudsinplanning. Tot slot zal de munitie minder worden belast door het lagere trillingsniveau en zijn de voertuigen hierdoor moeilijker te detecteren. De verwachte levensduur overstijgt bovendien die van de stalen tracks.

Impact van vervangen

In eerste instantie was het de bedoeling om de modificatie uit te besteden aan een externe partij, maar uiteindelijk heeft de DMO in samenwerking met MatlogCo afdeling Techniek besloten om dit door de eigen Afdeling Techniek van het MatlogCo te laten uitvoeren. Dit om de kennis binnen de eigen muren te houden en de kwaliteit van de voertuigen te garanderen voordat deze weer het veld in gaan.

De Groot: "De kennis in eigen huis houden is belangrijk, aangezien het uitwisselen van de tracks een behoorlijke impact heeft op het complete voertuig. Ten eerste is de elasticiteit van rubber aanzienlijk hoger dan die van staal. Dit betekent dat er een tweemaal hogere trackspanning nodig is om de tracks op hun plaats te houden, waardoor het noodzakelijk is om bij de ombouw ook de lagering en de aandrijf-, loop- en geleidewielen te versterken. Inclusief de grotere hydraulische cilinders. Uiteindelijk is dit helemaal doorgerekend door de fabrikant van de CV90, BAE Systems Hägglunds uit Zweden. Zij hebben de oplossing volledig uitgedacht en getest in eigen huis, waarna wij er hier ook mee aan de slag mochten."

Technische specificaties en voordelen
BAE Systems Hägglunds geeft de volgende eigenschappen en voordelen van de rubber bandtracks op:
• Gemiddelde levensduur per track: 4.500 km
• Beperkende factor: beschadiging van het loopvlak
• Trillingsniveau: 50 – 80% lager dan staal
• Minder trillingen verlagen de kosten door:
- minder afgekeurde munitie
- langere levensduur elektronica
- minder lichamelijke klachten en vermoeidheid bij militairen
• Geluidsniveau: 5 – 10 dB lager dan bij staal waardoor:
- minder vermoeiing bij militairen
- betere mogelijkheden om met elkaar te communiceren
• Lager gewicht (tot 1.200 kg per CV90; inclusief de zwaardere wielen en grotere cilinders) waardoor:
- hogere versnelling mogelijk
- hogere payload mogelijk
- hogere beschermingsgraad
• Kleinere stofwolk tijdens het rijden
• Minder beschadiging aan wegen.

Aan het werk

Na het succesvol afronden van de verificatie is er halverwege 2021 gestart met de vervanging. De monteurs in Leusden maken daarbij gebruik van modificatiekits die Hägllunds ontwikkelde en bijbehorende instructies en training. Bovendien zijn er vorig jaar diverse Nederlandse monteurs in Zweden geweest om kennis en ervaring op te doen en daar gezamenlijk het eerste voertuig om te bouwen. Daarna werd gestart met het seriematig vervangen van de stalen bandtracks. Dit gebeurt in de grote werkplaats in Leusden, die met zes productielijnen helemaal is ingericht op het grote aantal voertuigen dat in de relatief korte tijd moet worden omgebouwd.

De Groot: "Onze mensen hebben hier de ruimte en middelen om de tracks en de zware aandrijftechnische componenten veilig te vervangen. Geen eenvoudig karwei. Bij de stalen tracks zijn de schakels los te halen, zodat het voertuig eenvoudig kan in- en uitrijden, waarna de track weer te sluiten is. De rubber bandtrack is echter eindeloos. Voor het plaatsen hiervan worden dan ook speciale tools en hijsmiddelen gebruikt om de uitwisseling efficiënt te realiseren."

Op schema

Halverwege oktober was de Afdeling Techniek op de helft van de klus met het zestigste exemplaar van de in totaal 123 voertuigen. "We lopen op schema en hebben inmiddels ook een stabiel proces opgebouwd waarin de mensen goed bekend zijn met alle werkzaamheden", geeft De Groot aan.

"In de eerste helft heeft de officiële partner van Hägglunds in Nederland – Van Halteren – nog bijgesprongen met het modificeren van een onderdeel van de CV90 dat nog niet 100% in orde was. Hiermee is ook de laatste bottleneck opgelost, wat betekent dat de tweede helft van de voertuigen in één keer op de juiste manier wordt aangepast. Zonder grote tegenvallers kunnen we aan het eind van dit jaar volgens planning de laatste CV90 uit de werkplaats laten rollen."